Start4Change op inleefreis naar Italië

Start4Change (S4C) is een interdisciplinaire opleidingsprogramma voor jongeren dat zich richt op integrale ecologie en integrale menselijke ontwikkeling, met een sterke nadruk op de wens tot verandering. Dit initiatief is gebaseerd op twee encyclieken van paus Franciscus: Laudato Si’, een oproep tot zorg voor de planeet, en Fratelli Tutti, een uitnodiging tot broederlijkheid en sociale vriendschap.

Het doel is om deelnemers actief te betrekken en hen te stimuleren om na te denken over de sociale veranderingen die onze tijd nodig heeft, zoals bepleit in deze documenten. S4C verwelkomt jongeren van 18 tot 30 jaar, inclusief studenten van vier verschillende faculteiten aan KU Leuven (Industriële Ingenieurswetenschappen, Architectuur, Filosofie en Theologie), alumni en zowel werkenden als werkzoekenden. Het programma begon in oktober 2024 en loopt tot 22 mei 2025. Het project wil deelnemers aansporen om niet alleen zichzelf, maar ook de wereld om hen heen te transformeren.

Naast theoretische reflectie biedt het programma ook ruimte voor praktijkervaring. In de eerste week van februari ’25 gingen de jongeren op een inleefreis naar Italië, waar ze gezelschap kregen van studenten van Istituto Universitario Sophia (Loppiano), Università Pontificia Salesiana (Rome) en Pontificia Università Urbaniana (Rome). Hun reisprogramma omvatte bezoeken aan Loppiano (Universiteit Sophia, Polo Lionello), Firenze (Centro Internazionale Studenti Giorgio La Pira), Assisi (Laudato Si’ Movement) en Rome (Borgo Laudato Si’ Castel Gandolfo en het Dicastery for Promoting Integral Human Development).

Start4Change (S4C) wordt geïnitieerd door KU Leuven, Dialogue4All, het Netwerk Rechtvaardigheid en Vrede, Ecokerk en Kamino. Het project begon met twee interactieve reflectiebijeenkomsten over de twee encyclieken, gehouden tussen oktober en december 2024. Van februari tot mei zullen de deelnemers van Start4Change werken aan een praktijkopdracht: oplossingen bedenken voor concrete maatschappelijke uitdagingen, zoals energiearmoede in multiculturele wijken. Een voorbeeld hiervan is de renovatie van een gebouw in de Gentse Rabotwijk, met de vraag hoe technologie, inclusief artificiële intelligentie, inclusiever kan worden ingezet. De focus ligt op het betrekken van iedereen en het vinden van oplossingen die de samenleving ten goede komen. De resultaten van de praktijkopdracht worden gepresenteerd tijdens een derde interactieve reflectiebijeenkomst, die plaatsvindt in Gent op 22 mei 2025 van 17u tot 19u. Dialoog staat daarbij centraal.

Meer info en inschrijven voor de reflectiebijeenkomst

De invloed van paus Franciscus strekt zich uit buiten katholieke kringen en vindt weerklank bij jongeren van diverse achtergronden, inclusief moslims en niet-gelovigen. Een professor die aan het programma deelneemt, verwoordde het zo: "Ik ben geen christen, ik heb geen geloof, maar ik waardeer deze documenten vanwege hun sterke inhoud." Een deelneemster verwoordde haar motivatie treffend: "Ik wil mezelf veranderen en proberen te begrijpen hoe ik kan bijdragen om ook de wereld te helpen veranderen." Er is ook enige terughoudendheid. Een collega wees op de schandalen binnen de kerk, zoals seksueel misbruik, en aarzelde om zijn studenten bij het project te betrekken. Maar ondanks deze bedenkingen reageerde een andere collega: "Gooi het kind niet met het badwater weg." De waarde van de documenten en hun ethische reflecties zijn immers relevant, zeker in een tijd waarin technologische vooruitgang morele vraagstukken oproept.

Internationale studenten waarderen het programma ook. Een Afrikaanse student, die betrokken is bij “Samen voor een nieuw Afrika”, ziet het als een kans om zich voor te bereiden op een leidersrol binnen lokale gemeenschappen. "Ik wil begrijpen waar onze gemeenschappelijke basis ligt in ons zoeken naar onze identiteiten," zei hij. Deze zoektocht naar een gedeelde basis vormt de kern van Start4Change, dat jongeren oproept om actief betrokken te zijn bij maatschappelijke verandering.

Een Poolse deelneemster formuleerde het als volgt: "Voordat ik hoorde over het Start4Change-project, voelde ik me vastzitten en geïsoleerd. Ik had geen hoge verwachtingen, maar tegen het einde van de inleefreis begon ik de bijeenkomsten echt te waarderen. Nu realiseer ik me dat ik niet alleen mezelf, maar ook mijn omgeving kan veranderen. Mijn volgende stap is om mezelf uit mijn comfortzone te duwen. Ik wil beter begrijpen hoe de wereld werkt en meer in contact komen met mensen. Ik besef nu pas dat, terwijl ik alleen iets kan bereiken, we als groep veel meer kunnen bereiken."

Het multidisciplinaire karakter van Start4Change maakt het toegankelijk voor een breed scala aan jongeren, van ingenieurs tot studenten in filosofie, godsdienstwetenschappen, architectuur en stedenbouw. Het initiatief biedt een unieke kans voor jongeren om zich te verdiepen in ethische vraagstukken en technologische innovaties, en om die inzichten te gebruiken om een positieve impact op de wereld te maken. Het team van begeleiders heeft vastgesteld dat Start4Change een effectieve methodiek heeft ontwikkeld die mensen met diverse competenties en achtergronden samenbrengt om gezamenlijk en met jongeren na te denken over ieders rol in de wereld van vandaag en morgen.